علی بامری

بسم رب المهدی(عج)

رجعت از دیدگاه شیعه

روایات زیادی از اهل بیت: درباره رجعت به دست ما رسیده، نشان می‏دهد که رجعت از اعتقادات شیعه، و از جایگاه بسیار والایی برخوردار است تا جایی که برخی از این احادیث، انکار کننده رجعت را، از دایره تشیع خارج می‏داند.

برخی آن را از عقاید مسلّم و جزو ضروریات مذهب شیعه شمرده‏اند و برخی دیگر نیز، اگرچه آن را جزو ضروریات ندانسته‏اند، انگار آن را نیز جایز نمی‏دانند. این گروه، دیدگاه خود را با استناد به روایاتی اثبات می‏کنند. برخی از این روایات عبارتند از: امام صادق7 فرمود:

«لَیْسَ منّا مَنْ لَمْ یُؤْمِنْ بِمکَرّتِنا»؛[1]

از ما نیست کسی که ایمان به بازگشت ما ندارد.

نیز در روایتی دیگر، امام صادق7 یکی از شرایط ایمان را اعتقاد به رجعت دانسته و می‏فرماید:

«مَن أَقَرَّ بسبعة أشیاءَ فهو مؤمن... الایمان بالرجعة»؛[2]

هر کس به هفت چیز اعتقاد داشته باشد مؤمن است. [که یکی از آنها] ایمان به رجعت است.

شیخ طوسی در این زمینه می‏نویسد:

«یَرجِع نبیُّنا و أئمّتُنا المعصومون فی زمان المهدی+ مع جماعةٍ من الأمم السابقة و اللاحقة؛ لإظهار دولتهم و حقهم، و به قَطَعت المتواتراتُ من الروایات و الآیات؛ لقوله تعالی: )وَیَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا(، فالاعتقاد به واجب»؛[3]

پیامبر ما و ائمه معصومین: همراه با گروهی از امت‏های گذشته و آینده باز خواهند گشت و آیات و روایات فراوانی بر این اعتقاد دلالت دارد و خداوند فرمود: «و روزی که برمی‏انگیزیم از هر امتی گروهی را»، پس اعتقاد به رجعت واجب است.

علامه مجلسی; می‏فرماید:

«همانا اعتقاد به رجعت در همه عصرها مورد اجماع شیعه بوده، و این مسأله مانند خورشید در وسط روز معلوم است».[4]

در جایی دیگر فرمودند:

بدان که از جمله اجماعیات شیعه، بلک ضروریات مذهب حقه، حقیقت رجعت واجب است.[5]

شیخ فخرالدین طریحی اسدی، افزون بر بیان معنای رجعت، جایگاه آن را نزد شیعه اینگونه توضیح می‏دهد:

این [رجعت] از ضروریات مذهب امامیه است و شواهد قرآنی و روایات وارده از اهل بیت: در این زمینه، مشهورتر از آن است که لازم به یادآوری باشد. حتی از ائمه: وارد شده است: هر کس به رجعت ما اقرار نداشته باشد، از ما نیست.[6]

«رجعت از ضروریات مذهب شیعه است و نه از ضروریات اسلام...».[7]

مرحوم سید عبدالله شُبَّر نیز پس از بررسی آیات و روایات مربوط به رجعت، در پایان به عنوان نتیجه، آن را از ضروریات مذهب ائمه اطهار: دانسته و تصریح کرده ادله و اخبار وارده در مباحث مربوط به معاد، بیشتر از آن چه درباره رجعت ذکر شده نیست.[8]

علامه طباطبایی; می‏فرماید:

«روایات رجعت از طریق اهل بیت: به تواتر معنوی به ما رسیده است».[9]

سید مرتضی; می‏فرماید:

«از اعتقادات شیعه آن است که خداوند متعال هنگام ظهور امام مهدی+، گروهی از شیعیان را که از دنیا رفته‏اند بازمی‏گرداند تا به ثواب یاری و نصرت آن حضرت نایل شده و دولت او را مشاهده نمایند. همچنین گروهی از دشمنان را بازمی‏گرداند تا انتقامش را از آنان بستاند».[10]

شیخ صدوق; معتقد است: قول صحیح آن است که رجعت در میان امت‏های پیشین بوده است، و پیامبر6 فرمود: هر آنچه در بین امّت‏های پیشین اتفاق افتاده در این امّت نیز اتفاق خواهد افتاد، پس واجب است که در این امت نیز رجعت باشد.[11]

شیخ مفید; می‏فرماید:

«خداوند متعال گروهی از امّت محمد6 را بعد از وفاتشان و قبل از روز قیمات محشور خواهد نمود، و این عقیده مختص به آل محمد6 است و قرآن نیز بر آن شاهد می‏باشد».[12]