علی بامری

مجالس ذکر
چنان که ملاحظه کردیم ، در برخى از روایات بر پرداختن به ذکر خدا در خلوت و تنهایى تاءکید و توصیه شده است و علماى اخلاق نیز بر آن تاءکید دارند. اما این توصیه و تاءکید مطلق و همیشگى نیست ، بلکه در مواردى نیز به تشکیل مجالس عمومى ذکر و شرکت در مجلسى که براى ذکر خدا بر پا گردیده توصیه شده است . در روایتى از رسول خدا صلى الله علیه و آله وارد شده که حضرت فرمودند:
ارتعوا فى ریاض الجنة . قالوا: یا رسول الله و ما ریاض الجنة ؟ قال : مجالس الذکر، اغدوا و روحوا و اذکروا...؛ ⁽¹⁰⁶⁾ بخرامید در باغ هاى بهشت . اصحاب گفتند: اى رسول خدا، باغ هاى بهشت چیستند؟ حضرت فرمودند: باغ هاى بهشت مجالس ذکرند. در بامداد و شامگاه به یاد خدا باشید.
سخن رسول خدا صلى الله علیه و آله بیان گر یک نکته مهم تربیتى و تاءثیر مهمى است که اجتماع هاى شایسته مى توانند در حرکت انسان به سوى کمال داشته باشند. افراد عادى ، معمولا در تنهایى رغبت و علاقه چندانى به انجام برخى شعایر و برنامه هاى دینى ندارند اما اگر دیگران در کنار خود ببینند، نشاط و انگیزه در آنها پدید مى آید. مثلا با همه فضیلت و اهمیتى که احیاى شب قدر و انجام مراسم و اعمال آن دارد، بیشتر ما در تنهایى نشاط و انگیزه لازم براى بیدار ماندن در آن شب و انجام اعمال آن را نداریم . اما اگر شب قدر به مسجد برویم نشاط و انگیزه در ما پدید مى آید و با سایر مردم آن شب را تا صبح بیدار مى مانیم و به عبادت و انجام برنامه هاى شب قدر مى پردازیم و چندان احساس خستگى و کسالت نمى کنیم . برخى از شعایر مذهبى ، نظیر عزادارى ، اصولا به صورت انفرادى انجام نمى شوند و تشکیل جلسه و جمع شدن افراد، براى انجام آنها لازم است . تشکیل اجتماعات براى انجام این شعایر موجب تشویق موجب تشویق و ترغیب دیگران و دعوت به خیر مى گردد. بر این اساس ، پیامبر صلى الله علیه و آله شرکت در مجالس ذکر ( و هر مجلسى که براى بزرگداشت و احیاى دین و توسل به اهل بیت علیه السلام برپا مى گردد) را به مثابه وارد شدن به باغ هاى بهشت معرفى مى کنند. رسول خدا صلى الله علیه و آله سپس ‍ اضافه مى کنند.
و من کان یحب اءن یعلم منزلته عند الله فلینظر کیف منزلة عنده ، فان الله تعالى ینزل العبد حیث اءنزل العبد الله من نفسه ، و اعلموا اءن خیر اءعمالکم عند ملیککم و اءزکاها و اءرفعها فى درجاتکم و خیر ما طلعت علیه الشمس ‍ ذکر الله تعالى اخبر عن نفسه فقال : اءنا جلیس ممن ذکرنى .
و کسى که مایل است منزلت خود را در نزد خدا بداند، بنگرد منزلت خدا در نزد او چگونه است . همانا رتبه هر کس نزد خدا به اندازه رتبه خدا نزد وى است .همانا برترین اعمال شما نزد مالک شما و پاکیزه ترین آنها و مؤ ثرترین آنها در بالا بردن درجات شما و بهترین چیزى که خورشید بر آن طلوع کرده است ذکر خداوند متعال است .
زیرا که خداوند از خویش خبر داد و فرمود: من هم نشین کسى هستم که مرا یاد کند.