لزوم اهتمام به انجام نماز شب و مستحبات و پرهیز از بهانه جویى
لزوم اهتمام به انجام نماز شب و مستحبات و پرهیز از بهانه جویى
بى تردید در جامعه شیعه و مسلمان چندین میلیونى ایران که نظام اسلامى بر آن حاکم است . سزاوارترین افراد به رعایت مستحبات و خواندن نماز شب و داشتن خلوت ها و نجواهاى شبانه با خداوند، روحانیون و کسانى هستند که با کتاب و سنت سروکار دارند و ریزه خوار خوان علوم سرشار ائمه اطهار علیه السلام هستند. از دیگران که آشنایى چندانى با معارف اسلامى و آداب شرعى با بى اعتنایى و بى توجهى ما مواجه گردد، پس این دستورات براى کیست و چه کسى باید به آنها عمل کند؟! در روز قیامت ، در قبال این سستى ها و کوتاهى ها چه پاسخى خواهیم داشت ؟! البته شکى نیست که در وهله اول براى ما تحصیل علم واجب است ؛ اما کسى نمى گوید تحصل علم را کنار نهیم و به انجام مستحبات بپردازیم ، بلکه سخن در این است که ما مى توانیم قدرى از اوقاتى را که براى کارهاى غیر ضرورى و بعضا بى فایده (نظیر: تماشاى فیلم و سریال و مطالعه روزنامه ) صرف مى کنیم ، بکاهیم و به نماز شب و انجام سایر مستحبات اختصاص دهیم . چه بسا ما زمان زیادى را صرف امور پوچ و بى فایده مى کنیم و آن گاه با این که قرآن بر سجده هاى شبانه تاءکید دارد، در قبال آن احساس خستگى و بى حوصلگى مى کنیم . خداوند درباره مؤ منان و اولیاى خود مى فرماید: کانوا قلیلا من اللیل ما یهجعون . و بالاسحار هم یستغفرون آنان اندکى از شب را مى خوابند و سحرگاهان به استغفار مى پردازند.(104) هم چنین به رسولش فرمان مى دهد که شب را به عبادت و راز و نیاز سپرى کند و تنها اندکى از آن را به استراحت اختصاص دهد. (105) اما ما استراحت و خواب عمیق را بر عبادت و مناجات شبانه ترجیح مى دهیم . خداوند خطاب به پیامبر صلى الله علیه و آله مى فرماید:
و من اللیل فتهجد به نافلة لک عسى اءن یبعثک ربک مقاما محمودا؛ و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو (به منزله ) نافله اى باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند.
در احوالات پیامبر صلى الله علیه و آله آمده است که آن حضرت پس از نیمه شب از خواب برخاستند و به مناجات و راز و نیاز و انجام بخشى از نماز شب مى پرداختند. سپس مجددا دقایقى به استراحت مى پرداختند و دوباره از خواب برخاستند و به راز و نیاز و انجام بخش دیگرى از نماز شب مى پرداختند، و به همین ترتیب چند بار تا اذان صبح ، پس از استراحت هایى کوتاه ، بر مى خاستند و به عبادت مى پرداختند. این در حالى است که آن حضرت حتى در حال خواب نیز خدا را فراموش نمى کردند.
حال وقتى رسول خدا صلى الله علیه و آله این گونه بوده اند، آیا اگر ما لااقل ده دقیقه از آخر شب را به خواندن نماز شب اختصاص ندهیم . به آن حضرت جفا نکرده ایم ؟ اجازه ندهیم وسوسه هاى شیطانى و بهانه تراشى ها و اشتغال و اهتمام به پاره اى امور، باعث کوتاهى در انجام نماز شب و توجه به خداوند گردد.
یکى از اساتید اخلاق مرحوم حاج آقا حسین فاطمى رحمة الله نقل مى کردند که طلبه اى از مرحوم شیخ انصارى رحمة الله سؤ ال کرد: ارزش و ثواب مطالعه بیشتر است یا نماز شب ؟ در آن زمان کشیدن قلیان شایع و رایج بود. از این رو مرحوم شیخ از آن طلبه مى پرسند: تو قلیان مى کشى ؟ او در جواب مى گوید: بله . شیخ مى فرماید: به جاى یکى از آن قلیان ها نماز شب بخوان .
بنابر این باید مراقب باشیم که شیطان ما را وسوسه نکند که استراحت را بر انجام نافله شب ترجیح دهیم و این توفیق بزرگ الهى را از دست بدهیم .
گرچه تکالیف و وظایف واجب ما بسیار است و فرصت نمى کنیم به همه آنها عمل نماییم ، اما آیا نباید قدرى از وقت خود را به خودسازى و نافله شب اختصاص دهیم ؟ براى ما چه چیزى واجب تر و لازم تر از خودسازى و توجه به خداوند و یاد او است ؟ آیا تاءکیدها و توصیه هاى قرآن اهمیت این امور را نمى رساند؟ آیا براى این که ما پند بگیریم و به نافله شب و خودسازى و مناجات با خداوند تشویق و ترغیب شویم ، حتما باید شخص خاصى ما را بدان ها توصیه کند؟! آیا تاءکید و توصیه قرآن کافى نیست ؟! باى توصیه به سجده هاى طولانى شبانه و راز و نیاز با خداوند آیا توصیه اى بالاتر از توصیه خدا و قرآن وجود دارد؟! ما به دستور و توصیه اى بالاتر از توصیه خدا و قرآن وجود دارد؟! ما به دستور و بى شک مربى و معلمى والاتر از قرآن نیست ، اما ما از آن غافلیم و در به در به دنبال کسانى هستیم که بسیار پایین تر از قرآن اند و اصولا مقایسه آنها با قرآن غلط است !
البته در آغاز براى ما دشوار است که وقت زیادى را براى نافله شب و مناجات شبانه اختصاص دهیم .از این رو باید با اهتمام و جدیت ، حرکتى مستمر و طولانى در پیش گیریم تا به مرحله اى برسیم که چنان نماز شب و سجده هاى طولانى براى ما لذت بخش گردد که اگر ساعت ها بدان اختصاص دهیم باز هم احساس خستگى و کسالت نکنیم و نشاط و شادابى خویش را از دست ندهیم . چنان که در امور دنیوى نیز انسان به یکباره به مقصد نمى رسد و نیاز به تمرین و تلاش و حرکت دارد.
در هر صورت ، سعى کنیم در هر مرحله اى که هستیم هر مقدار که از ما ساخته است انجام دهیم . اگر نمى توانیم یک ساعت به مناجات و نافله شب بپردازیم ، ده دقیقه از نیمه شب را به آن اختصاص دهیم اگر موفق نمى شویم نماز شب را در وقت اداء بخوانیم ، سعى کنیم بعد از نماز صبح آن را قضا کنیم . حتى مى توانیم در حال حرکت و راه رفتن نافله شب را قضا کنیم . در آغاز نباید انتظار داشته باشیم که حالت توجه و حضور قلبى که اولیاى خدا به هنگام ذکر خداوند دارند از ما ساخته باشد؛ و نباید به این بهانه که حالت توجه و اقبال قلب در ما نیست ، از انجام آنچه که از ما ساخته است نیز خوددارى کنیم ؛ چه این که بین ما و آنها فرسنگ ها فاصله است .
تفاوت ذکر الله اکبرى که امیرمؤ منان علیه السلام مى گوید با ذکرى که ما مى گوییم از زمین تا آسمان است .ما اگر سالیان زیادى تلاش و تمرین کنیم و حرکتى طولانى و مستمر در راه تعالى و رسیدن به مقامات متعالى ذکر طى کنیم و در میانه راه توقف و عقب گرد هم نداشته باشیم ، ممکن است اندکى به مقام ذکر آن حضرت نزدیک شویم . حال اگر در بین راه توقف کنیم و عقب گرد داشت باشیم و امروزمان بدتر از دیروز و امسالمان بدتر از پارسال باشد و به قساوت بیشترى مبتلا شویم ، در این صورت امیدى به تکامل ما نیست و نمى توانیم در راه على علیه السلام حرکت مى کنیم و شیعه آن حضرت باشیم .
برچسب ها : یادوذکرخداوند , مذهبی , همه مطالب... ,
